Cracovia to klub ekstraklasy, który swoje mecze rozgrywa na boisku znajdującym się na ulicy Józefa Kałuży 1. Oczywiście od tego czasu obiekt przeszedł wiele zmian, wliczając w to budowę całkiem nowego stadionu. Sprawdź, jaką historię ma Stadion Cracovii.
MKS Cracovia SSA, bo tak brzmi pełna nazwa klubu sportowego, to zespół z Krakowa, który na trwałe zapisał się na kartach historii polskiego futbolu. Kilkukrotny mistrz Polski to jedna z najstarszych drużyn piłkarskich w naszym kraju. Została założona w czerwcu 1906 r., w tym samym roku, co jej największy rywal – klub Wisła. Obecnie popularne „Pasy” rozgrywają swoje domowe spotkania na kompleksie przy ulicy Kałuży, co nie zmienia się od wielu lat. Poznaj bogatą historię stadionu pierwszego w dziejach mistrza Polski.
Stadion Cracovii: historia klubu
Zanim zespół z Krakowa wprowadził się na stałe na ulicę Kałuży, piłkarze rozgrywali mecze w parku Jordana, na błoniach, na boisku wewnątrz dawnego toru wyścigów konnych oraz na stadionie Zlotowym. Stary budynek powstał w latach 1911-1912 i dysponował m.in. żużlową bieżnią czy drewnianą trybuną, na której mogło zasiąść 500 kibiców. Oczywiście poczynania zawodników mogło obserwować znacznie więcej widzów dzięki wałó ziemnych. Inaugurację nowej murawy uświetnił pojedynek gospodarzy z ekipą Pogoni Lwów, który zakończył się rezultatem 2:2. W 1921 r. z kolei „Pasy” święciły triumf w ligowych rozgrywkach będąc zarazem pierwszym piłkarskim mistrzem Polski.
Obiekt im. Józefa Piłsudskiego
Jeszcze w latach 20. XX wieku postanowiono powiększyć pojemność trybun do 11 tysięcy miejsc. Niestety chwilę później w 1925 r. nadeszła powódź, która poważnie uszkodziła budynek. Po tym wydarzeniu dokonano szybkiej modernizacji. Nie dość, że stadion ponownie dobrze się prezentował, to dodatkowo został wyposażony w tor kolarski, nad którym w 1937 r. pojawiło się sztuczne oświetlenie. Tor mierzył 440 metrów długości i 8 metrów szerokości przy nachyleniu 35 stopni na wirażach. W dniu 4 maja 1928 r. boisko zostało nazwane imieniem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Ogólnie stadion kilkukrotnie mocno ucierpiał z powodu niesprzyjających warunków atmosferycznych (m.in. panujących wichur), przez co często trzeba było remontować trybuny czy dach. Później nadszedł czas II wojny światowej. W tym okresie kompleks został przejęty przez niemieckich żołnierzy, by pod koniec działań zbrojnych stać się własnością Armii Czerwonej.
Budynek przy ulicy Kałuży: czasy po wojnie
W 1946 r. nastąpiło ponownie otwarcie stadionu, który w grudniu 1963 r. powtórnie ucierpiał na wskutek podpalenia przez nieznanych sprawców. Obiekt kolejny raz musiał zostać odbudowany, a same prace trwały aż do 1967 r. Dwa lata później odnotowano najwyższą frekwencję w dziejach klubu. Dnia 10 września 1969 r. spotkanie pomiędzy Cracovią a Górnikiem Zabrze obserwowało 35 tys. widzów. W tym okresie stadion był nazwany imieniem Edwarda Cetnarowskiego, byłego działacza klubowego. Nazewnictwo zmieniło się w 1991 r., kiedy to patronat nad budynkiem objął ponownie Marszałek Piłsudski.
Stadion Cracovii w XXI wieku
W październiku 2000 r. rozpoczęła się przebudowa stadionu. Realizację celu utrudniał jednak zakon sióstr Norbertanek, będący właścicielem terenu. Obie strony po kilku latach doszły do porozumienia. W 2005 r. prezydent Krakowa Jacek Majchrowski wynegocjował umowę w taki sposób, aby działka należała do miasta, co miało duże znaczenie dla przyszłych inwestycji. Te nadeszły szybciej wraz z awansem Cracovii do ekstraklasy w sezonie 2003/2004. Pozbyto się m.in. toru kolarskiego, zainstalowano podgrzewaną murawę, sztuczne oświetlenie o natężeniu 1400 luksów, dodatkowe plastikowe krzesełka na trybunach oraz zadaszono część widowni.
Nowy stadion klubu sportowego z Krakowa
W dniu 10 lipca 2009 r. rozpoczęto rozbiórkę obiektu. Budowa przebiegła bardzo sprawnie i od września 2010 r. stoi stadion, który spełnia wymagania kategorii 3 UEFA, co oznacza, że na murawie mogą być rozgrywane mecze o charakterze międzynarodowym. Do momentu oddania nowego stadionu do użytku piłkarze Cracovii grali swoje spotkania jako gospodarze na stadionie Ludowym w Sosnowcu oraz na stadionie Hutnika w Krakowie.
Stadion Cracovii: podstawowe informacje
- pojemność: 15 114 miejsc;
- projektant: Konsorcjum hiszpańskich i polskich firm firm Estudio Lamela Sp. z o.o, Estudio Lamela S.L., Sener Sp. z o.o. i Sener Ingenieria y Sistemas S.A.;
- generalny wykonawca: konsorcjum firm niemieckiej Alpine Bau Deutschland AG, austriackiej Alpine Bau GmbH, oraz polskich Alpine Construction Polska Sp. z o.o i KPBP „Budus” S.A.;
- koszt budowy: 156 895 268,38 zł;
- oświetlenie: 3000 lux;
- wymiary placu gry: 105 x 68 m;
- data budowy: 2009-2010;
- inauguracja: 25 września 2010 r., mecz Cracovia – Arka Gdynia 2:0;
- trybuny: zachodnia (od ulicy Kraszewskiego), północna (od ulicy Focha), wschodnia (od ulicy Kałuży) i południowa – trybuna główna (od Drogi Zapleczowej);
- trasa wycieczki po stadionie: muzeum, strefa VIP, strefa prasowa, szatnia, płyta boiska.
Mecze reprezentacji Polski
Stadion Cracovii nie należy do najszczęśliwszych miejsc dla naszej kadry. Pierwsze zwycięstwo „Biało-Czerwoni” odnieśli już na nowym obiekcie 4 czerwca 2013 r. z Liechtensteinem. Mecz zakończył się wynikiem 2:0 po bramkach Artura Sobiecha i Macieja Rybusa. To właśnie wtedy swój ostatni mecz w reprezentacji rozegrał triumfator Ligi Mistrzów z Liverpoolem w 2005 r. – Jerzy Dudek.
Blamaże „Biało-Czerwonych”
Poprzednie pięć spotkań miało miejsce jeszcze w latach 20. XX wieku, ale ich wyniki najłagodniej mówiąc, nie napawają dumą. W dniu 14 maja 1922 r. przegraliśmy wynikiem 0:3 z Węgrami. Rok później przegraliśmy 1:2 z Jugosławią (bramkę zdobył wówczas Józef Kałuża). Z kolei 1 listopada zremisowaliśmy 2:2 ze Szwecją dzięki dwóm bramkom zdobytym przez Wawrzyńca Stalińskiego. Równe dwa lat później mierzyliśmy się z tym samym rywalem, jednak tym razem piłkarze „Trzech Koron” wygrali z Polską wynikiem 2:6. W tym samym roku, choć nieco wcześniej, po raz kolejny polska reprezentacja spotkała się z Węgrami. Efekt był ten sam, co podczas debiutanckiego występu, ponieważ znowu zeszliśmy z murawy pokonani, nie strzelając przy tym bramki.
Derby Krakowa*
Czym byłaby historia Stadionu Cracovii, gdyby nie sięgająca ponad 110 lat rywalizacja z Wisłą Kraków. W sumie oba zespoły, wliczając w to wszystkie możliwe rozgrywki (również te nieoficjalne), mierzyły się ze sobą 202 razy. Bilans jest bardziej korzystny dla „Białej Gwiazdy”, która odniosła 91 zwycięstw. Cracovia była lepsza 64 razy, natomiast 47-krotnie zanotowano remis. Bilans bramkowy wynosi 323-248 dla Wisły. Będzie on bardziej wyrównany, jeśli uwzględni się wyłącznie oficjalne pojedynki. Takich było 109, z czego 44 boje wygrywał klub z ulicy Reymonta. „Pasy” z boiska zwycięsko schodziły z kolei 37 razy, zaś 28-krotnie dochodziło do podziału punktów. Co ciekawe, brytyjski „Daily Mail” Derby Krakowa umieścił na 13. miejscu w rankingu największych derbów świata.
*stan na 25 kwietnia 2021 r.
Ciekawostki:
- Na stadionie Cracovii odbył się mecz międzypaństwowy w ramach eliminacji do Mistrzostw Świata 2018 pomiędzy Ukrainą a Kosowem. Lepsi okazali się ci pierwsi, którzy pokonali swoich rywali wynikiem 3:0. Bramki zdobywali wówczas: Artem Kraweć, Andrij Jarmołenko i Rusłan Rotań. Wybór lokalizacji może dziwić, aczkolwiek pojedynek musiał odbyć się na neutralnym terenie, ponieważ oba kraje nie utrzymują ze sobą stosunków dyplomatycznych. Wybór zatem padł na krakowski obiekt.
- Najpopularniejszym kibicem Cracovii był św. Jan Paweł II. Po jego śmierci na stadionie 5-krotnych mistrzów Polski odbyła się tzw. „msza pojednania” z udziałem także kibiców Wisły. Niestety przyjazne relacje między kibicami obu drużyn nie utrzymały się długo.
- Pozostając przy klimatach religijnych, na krakowskim stadionie 9 razy były organizowane również kongresy Świadków Jehowy. Co ciekawe, podczas pierwszej wizyty w 1993 r. uczestnicy wydarzenia w zamian za udostępnienie miejsca zobowiązali się do prac remontowych i porządkowych.
- Stadion był jedną z aren Mistrzostw Europy U-21 2017. Rozegrano na nim trzy spotkania fazy grupowej, jeden półfinał oraz finał turnieju.
Stadion Cracovii to jeden z ciekawszych obiektów sportowych w Polsce. Przez lata zmieniano jego wygląd i wyposażenie. Dzięki organizacji licznych wydarzeń sportowych, kulturalnych i religijnych stał się jednym z najpopularniejszych budynków tego typu.